Cấu tạo và tính chất của cơ
I. CẤU TẠO BẮP CƠ VÀ TẾ BÀO CƠ
Cơ thể người có khoảng 600 cơ tạo thành hệ cơ. Tùy vị trí trên cơ thể và tùy chức năng mà cơ có hình dạng khác nhau, điển hình là bắp cơ có hình thoi dài.
- Cấu tạo bắp cơ:
+ Gồm nhiều bó cơ, mỗi bó cơ gồm nhiều sợi cơ (tế bào cơ) bọc trong màng liên kết
+ Hai đầu bắp cơ có gân bắm vào xương, giữa phình to là bụng cơ
- Cấu tạo tế bào cơ:
+ Gồm nhiều đoạn, mỗi đoạn là một đơn vị cấu trúc giới hạn bởi tấm hình chữ Z
+ Có 2 loại tơ cơ: tơ cơ mảnh thì trơn, tơ cơ dày có mấu sinh chất
+ Sự sắp xếp tơ cơ mảnh và tơ cơ dày ở tế bào cơ tại nên đĩa sáng và đĩa tối
II. TÍNH CHẤT
- Thí nghiệm 1: Thí nghiệm co cơ ở ếch
Khi có một kích thích tác động vào dây thần kinh đi tới cẳng chân ếch thì cơ co, sau đó cơ dãn ra làm cần ghi kéo lên, rồi hạ xuống, đầu kim vẽ ra đồ thị một nhịp co cơ.
- Thí nghiệm 2:
Ngồi trên ghế để thõng chân xuống, lấy búa cao su gõ nhẹ vào gân xương bánh chè → Chân đá về phía trước
- Thí nghiệm 3: Gập cẳng tay vào sát cánh tay
+ Kết quả: Bắp cơ cánh tay phình ra → Do cơ cánh tay co ngắn lại
* Kết luận:
- Tính chất cơ bản của cơ là co cơ và giãn cơ
- Khi cơ co, tơ cơ mảnh xuyên sâu vào vùng phân bố tơ cơ dày làm tế bào cơ co ngắn lại → bắp cơ ngắn lại và to về bề ngang
- Cơ bám vào hai xương qua khóp nên khi cơ co làm xương cử động dẫn tới sự vận động của cơ thể.
- Cơ co khi có kích thích của môi trường và chịu ảnh hưởng của hệ thần kinh
III. Ý NGHĨA CỦA HOẠT ĐỘNG CO CƠ
- Trong cơ thể luôn có sự phối hợp hoạt động của các nhóm cơ
- Cơ thường bám vào hai xương qua khớp nên khi cơ co làm xương cử động dẫn tới sự vận động của cơ thể
Tổng ôn tập MÔN SINH Lớp 8