Dùng cách vẽ đường đi của các tia sáng qua thấu kính hãy xác định những vị trí có thể đặt vật AB để

Lời giải của Luyện Tập 247

Giải chi tiết:

Khi AB dịch chuyển lại gần hay ra xa thấu kính thì quỹ tích các điểm B nằm trên 1 đường thẳng cố định xy song song với trục chính, cách thấu kính 1 khoảng h = OI = AB không đổi.

+ Nếu ảnh của AB là ảnh thật thì A’B’ ngược chiều với AB và B’ nằm trên đường thẳng x₁y₁ song song với trục chính, khác phía với xy và cách trục chính một khoảng h₁ = OI₁ = A’B’ = 3h.

+ Nếu ảnh của AB là ảnh ảo thì A”B” cùng chiều với AB và B” nằm trên đường thẳng x₂y₂ song song với trục chính, cùng phía với xy và cách trục chính một khoảng h₂ = OI₂ = A”B” = 3h.

+ Nhận thấy: xy ≡ tia tới song song với trục chính.

x₁y₁ ≡ tia ló song song với trục chính ứng với tia tới đi qua F.

x₂y₂ ≡ tia ló song song với trục chính ứng với tia tới có đường kéo dài qua F.

+ Từ đó suy ra cách dựng: Dựng 3 đường thẳng xy, x₁y₁, x₂y₂ song song với trục chính và cách trục chính những khoảng h và 3h, cắt thấu kính tại các điểm I, I₁, I₂ ( h là bất kì )

+ Nối I₁F kéo dài cắt xy tại B(1), nối I₂F kéo dài cách xy tại B(2)

+ Dựng AB(1) và AB(2) bằng cách từ các điểm B hạ đường vuông góc với trục chính.

+ Nối IF' và kéo dài về cả hai phía cắt x₁y₁ và x₂y₂ tại B’ và B”, ta dựng được hai ảnh tương ứng, trong đó A’B’ là thật ( ứng với AB ngoài F ), A”B” là ảnh ảo ( ứng với AB trong F ).

+ Dựng vật và ảnh hoàn chỉnh.