Trụ não, tiểu não, não trung gian
I. VỊ TRÍ VÀ CÁC THÀNH PHẦN CỦA NÃO BỘ
- Não bộ gồm 3 bộ phận: trụ não, tiểu não, não trung gian và đại não.
- Vị trí các thành phần của não bộ:
+ Trụ não tiếp liền với tủy sống ở phía dưới.
+ Nằm giữa trụ não và đại não là não trung gian.
+ Trụ não gồm: não giữa, cầu não và hành não.
+ Não giữa gồm cuống não ở mặt trước và củ não sinh tư ở mặt sau.
+ Phía sau trụ não là tiểu não.
II. CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA TRỤ NÃO
1. Cấu tạo
- Trụ não gồm: Não giữa (củ não sinh tư và cuống não), cầu não và hành não.
- Câu tạo của trụ não: chất trắng (bên ngoài) và chất xám (bên trong).
+ Chất trắng: là các đường liên lạc dọc, nối tủy sống với các phần trên của não và bao quanh chất xám.
+ Chất xám: ở trụ não tập trung thành nhân xám (trung khu thần kinh nơi xuất phát các dây thần kinh não).
- Có 12 đôi dây thần kinh não, chia thành 3 loại: dây cảm giác, dây vận động, dây pha.
2. Chức năng của trụ não
+ Điều khiển, điều hòa hoạt động của các nội quan.
+ Đặc biệt là hoạt động tuần hoàn, hô hấp, tiêu hóa do các nhân xám đảm nhiệm.
+ Chất trắng làm nhiệm vụ dẫn truyền, bao gồm các đường dẫn truyền lên (cảm giác) và đường dẫn truyền xuống (vận động)
III. NÃO TRUNG GIAN
- Vị trí: nằm giữa trụ não và đại não
- Gồm: đồi thị và vùng dưới đồi
- Chức năng:
+ Đồi thị là trạm cuối cùng chuyển tiếp của tất cả các đường dẫn truyền cảm giác từ dưới đi lên.
+ Nhân xám nằm ở vùng dưới đồi là trung ương điều khiển các quá trình trao đổi chất và điều hòa thân nhiệt.
IV. TIỂU NÃO
1. Vị trí, cấu tạo
- Vị trí: nằm ở phía sau trụ não.
- Gồm: chất trắng và chất xám.
+ Chất xám làm thành lớp vỏ tiểu não và các nhân.
+ Chất trắng: nằm ở phía trong, là các đường dẫn truyền nối vỏ tiểu não và các nhân với các phần khác của hệ thần kinh.
2. Chức năng:
Thí nghiệm:
+ Phá tiểu não chim bồ câu, con vật đi lảo đảo, mất thăng bằng.
+ Phá hủy 1 bên tiểu não ếch, ếch nhảy, bơi lệch về phía bị hủy tiểu não.
→ chức năng của tiểu não là: điều hòa, phối hợp các cử động phức tạp và giữ thăng bằng cơ thể.
Tổng ôn tập MÔN SINH Lớp 8