Phân tích chi tiết tác phẩm Sọ Dừa

1. Mở bài

- Nhân ái và tình yêu thương con người là mảng đề tài xuyên suốt trong các tác phẩm văn học dân gian Việt Nam. Trong đó nổi bật có truyện cổ tích Sọ Dừa.

- Giới thiệu đôi nét về truyện Sọ Dừa.

2. Thân bài

a. Sự ra đời của Sọ Dừa

- Bà mẹ vào rừng hái củi, khát nước mà không tìm thấy suối, bà uống nước mưa trong cái sọ dừa bên gốc cây to rồi mang thai

- Bà sinh ra một đứa bé không chân, không tay, tròn như quả dừa nhưng lại biết nói.

→ Sự ra đời kì lạ. Qua đó, đề cập đến những người đau khổ, thấp hèn trong xã hội xưa, vẻ ngoài xấu xí, nhân dân nhận thức sâu sắc về số phận và địa vị xã hội của mình.

b. Sọ Dừa cưới cô út,trở về với hình dạng ban đầu và thi đố trạng nguyên

- Tài năng của Sọ Dừa:

   + Chăn bò rất giỏi: ngày nắng cũng như ngày mưa,bò con nào con nấy bụng no căng

   + Thổi sáo rất hay: thổi sáo cho đàn bò gặm cỏ

   + Tự biết khả năng của mình: gì chứ cho phú ông thì con cũng làm được, muốn cưới con gái phú ông làm vợ

→ Tuy có vẻ ngoài xấu xí nhưng Sọ Dừa có bên trong đẹp đẽ.

- Nhân vật cô Út:

   + Hiền lành, tử tế, thông minh, biết xử trí kịp thời để thoát nạn, là người đầy tình thương

   + Cô út bằng lòng lấy Sọ Dừa vì tính tình hiền lành, tử tế, không phân biệt, xét đoán qua vẻ bề ngoài; cô nhận ra vẻ đẹp bên trong Sọ Dừa, tình yêu chân thành.

- Sọ Dừa lấy cô út:

   + Có đầy đủ sính lễ theo yêu cầu của phú ông

   + Sọ Dừa trở về hình dạng ban đầu là một chàng trai khôi ngô, tuấn tú

- Sọ Dừa thi đỗ Trạng nguyên và được cử đi sứ

→ Mơ ước đổi đời của nhân dân lao động

c. Biến cố bị hãm hại và sự đoàn tụ của vợ chồng Sọ Dừa

- Trong thời gian Sọ Dừa đi sứ, hai cô chị sinh lòng ghen ghét, định tâm hại em để làm bà trạng

- Nhớ lời dặn của chồng, cô út thoát được chết, dựng lều sống giữa đảo vắng

- Sọ Dừa gặp lại vợ ở đảo vắng,đón vợ về nhà

- Kết thúc: hai vợ chồng Sọ Dừa sống hạnh phúc, hai cô chị bỏ đi biệt xứ

→ Mơ ước về một xã hội công bằng,cái thiện chiến thắng cái ác

d. Ý nghĩa của truyện

- Đề cao, ca ngợi giá trị bên trong của con người → kinh nghiệm khi đánh giá con người: tốt gỗ hơn tốt nước sơn.

- Đề cao lòng nhân ái.

- Khẳng định niềm tin vào chiến thắng cuối cùng của sự công bằng.

3. Kết bài

- Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản:

   + Nội dung: đề cao giá trị con người và tình thương đối với những người bất hạnh

   + Nghệ thuật: sử dụng các chi tiết tưởng tượng, hoang đường, kì ảo

- Bài học cho bản thân: có lòng yêu thương mọi người, không đánh giá con người bởi vẻ bề ngoài…